"Ψυχής Ιατρείον"

Εδώ και μερικές ημέρες με έχει πιάσει μια ανεξήγητη νοσταλγία αναπολώντας τη φοιτητική μου ζωή, παρ’ όλο που δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε, και παρ’ όλο που - εκτός διακοπών - πάλι στο ίδιο πανεπιστήμιο βρίσκομαι καθημερινά λόγω διδακτορικού. Άρχισε να στριφογυρίζει στο μυαλό μου ένα αόριστο ερώτημα του τύπου «Είμαι βιβλιοθηκονόμος (και αρχειονόμος και μουσειολόγος!), και τώρα τι;», ώσπου ένα email με επανέφερε στην πραγματικότητα. Εκπονώ διατριβή. Ναι! Με το πέρασμα από το πτυχίο, στο μεταπτυχιακό και τώρα στο διδακτορικό, έφτασα χωρίς να το καταλάβω από τη διαχείριση του «βιβλίου» στη διαχείριση της «γνώσης». Από τη διττή υπόσταση του βιβλίου (κείμενο – αντικείμενο) στην άυλη πληροφορία. Αγαπώ πολύ το νέο μου αντικείμενο, αλλά μου λείπουν εξίσου πολύ οι… βιβλιοθήκες! 

Ένα όμορφο πρωινό! Καφές και Βιβλία στη βεράντα!

Ως φοιτήτρια, προπτυχιακή κυρίως, η δημόσια και η ακαδημαϊκή βιβλιοθήκη ήταν ο ζωτικός μου χώρος. Ειλικρινά δεν θυμάμαι πόσες ώρες περνούσα ανάμεσα στα βιβλία, μόνη μου ή με παρέα. Γιατί όλοι όσοι αγαπάμε τα βιβλία, έχουμε και φίλους που επίσης τα αγαπούν όσο εμείς. Τουλάχιστον έτσι πιστεύω. Πλέον (δυστυχώς) διαβάζω στο γραφείο η στο σπίτι. Πάλι ανάμεσα σε βιβλία, σε χώρους που όμως δεν είναι βιβλιοθήκες. Για το λόγο αυτό αποφάσισα να ξεκινήσω να διαβάζω ένα λατρεμένο βιβλίο που είχα αγοράσει πριν δύο χρόνια, αλλά δεν κατάφερα να ασχοληθώ τότε μαζί του. Προσπάθησα λοιπόν να «καλύψω» τη νοσταλγία μου για τις βιβλιοθήκες και εκείνες τις ρομαντικές ημέρες του ξέγνοιαστου διαβάσματος με το έργο του Lionel Casson «Οι Βιβλιοθήκες στον Αρχαίο Κόσμο». Το βιβλίο αυτό αποτελεί την πρώτη μελέτη για τις βιβλιοθήκες στον αρχαίο κόσμο. Πρόκειται για μια πλήρη ιστορική αναδρομή από τις απαρχές των βιβλιοθηκών στην αρχαία Εγγύς Ανατολή κατά τη τρίτη προχριστιανική χιλιετία, την αρχαία Ρώμη, έως την πρώιμη βυζαντινή περίοδο (4^ος και 5^ος αιώνας μ.Χ.) ένα σημείο αναφοράς για την ιστορία των βιβλιοθηκών, αφού ο χριστιανισμός και ο μοναχισμός άλλαξαν ριζικά τον τρόπο λειτουργίας και την εξέλιξή τους.

Εγώ και το βιβλίο μου!

Μερικά από τα ερωτήματα που διερευνά το βιβλίο αυτό, αφορούν, τη σχέση της ανόδου του μορφωτικού επιπέδου και πως αυτή συνέβαλλε στην ανάπτυξη των βιβλιοθηκών, τη συμβολή των μεγάλων δημόσιων βιβλιοθηκών όπως η βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας (την οποία αποκαλούν ως σήμερα «Ψυχής Ιατρείον»), άλλα ζητήματα όπως η πρόσκτηση βιβλίων, οι εκδόσεις, οι κατηγορίες χρηστών (π.χ. βασιλείς, λόγιοι κ.ά.), τα διάφορα είδη βιβλίου (π.χ. κύλινδρος, πήλινες πινακίδες, περγαμηνοί κώδικες), και πως εν τέλει όλα αυτά έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση, τη λειτουργία των βιβλιοθηκών και τη διάδοση της γνώσης. Το προτείνω ανεπιφύλακτα σε όλους τους βιβλιοφάγους!

Σ.