Βιβλιοπωλείο "Δεσμός": Διατηρώντας την Ελληνική ταυτότητα στην καρδιά του Παρισιού

Πριν λίγο καιρό το συγκεκριμένο βιβλιοπωλείο έκλεισε 30 χρόνια λειτουργίας από την ημέρα της ίδρυσής του, από έναν Έλληνα τον Γιάννη Μαυροειδάκο. Αποτελεί έως και σήμερα το παλαιότερο, μοναδικό ελληνικό βιβλιοπωλείο στο Παρίσι. Η ονομασία «Δεσμός» δεν είναι τυχαία. Επιλέχθηκε με σκοπό να διατηρήσει ζωντανές και άφθαρτες τις σχέσεις με τον ελληνικό πολιτισμό, μέσω της λογοτεχνίας, της ποίησης και της διάδοσης της ελληνικής κουλτούρας και γλώσσας.

Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 80’ έγινε αισθητή η ανάγκη για τη δημιουργία ενός χώρου που να αντικατοπτρίζει την τότε περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Έτσι τον Ιούνιο του 1983 το όραμα του Δεσμού πήρε «σάρκα και οστά», ένα όραμα που ζει και μας κάνει ακόμη υπερήφανους. Το εγχείρημα του ιδρυτή του δεν ήταν απλώς η δημιουργία ενός βιβλιοπωλείου με την έννοια που το έχουμε όλοι στο μυαλό μας (δηλ. η πώληση βιβλίων), αλλά ένα βιβλιοπωλείο με ταυτότητα και επιρροή στο κοινό. Αξίζει να αναφερθεί ότι πολλοί ήταν οι έλληνες συγγραφείς αλλά και καλλιτέχνες που στήριξαν αυτό το ξεκίνημα, όπως ο Βασίλης Αλεξάκης, ο Άρης Φακίνος, ο Αλέκος Φασιανός, ο ελληνικής καταγωγής Κλεμάν Λεπίδης, ο Κώστας Αξελός, ο Ανδρέας Κέδρος, ο Κώστας Γαβράς, ο Άδωνις Κύρου, που εκείνην την εποχή ήταν σκηνοθέτης αρκετά γνωστός στη Γαλλία.

Ο Δεσμός αποτελεί έως σήμερα βιβλιοπωλείο, εκδοτικό οίκο και σημείο συνάντησης του ελληνισμού στη Γαλλία. Εκτιμάται ότι περίπου στους 30 νεοέλληνες ποιητές έχουν μεταφρασθεί από το Δεσμό, ενώ σύμφωνα με αφιέρωμα της γνωστής γαλλικής εφημερίδας Le Monde εκτιμάται επίσης ότι περίπου στους 200 έλληνες συγγραφείς που μεταφράζονται κάθε χρόνο στη Γαλλία αποτελούν σε μεγάλο βαθμό έργο αυτού του βιβλιοπωλείου.

Το βιβλιοπωλείο «Δεσμός» βρίσκεται στο νούμερο 14 της Οδού Βαντάμ (Vandamme) στην περιοχή Μονπαρνάς (Montparnasse), η οποία κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων του βιβλιοπωλείου κλείνει εξ αιτίας του πλήθους κόσμου που συρρέει εκεί για να τιμήσει με την παρουσία του το σημαντικό έργο του ιδιοκτήτη του αλλά και το μεγαλείο του ελληνικού πολιτισμού. 

Σε αυτά τα 29 χρόνια αδιάλειπτης λειτουργίας έχει οργανώσει πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις οι σημαντικότερες των οποίων είναι: 

• Εβδομαδιαίες εκδηλώσεις  αφιερωμένες  αποκλειστικά στην Ελληνική λογοτεχνία.
• Βραδιές αφιερωμένες σε ποιητές, μυθιστοριογράφους ή μεταφραστές.
• Συζητήσεις, συσκέψεις στρογγυλής τραπέζης, ραδιοφωνικές εκπομπές και εβδομάδες Ελληνικού κινηματογράφου.
• Επίσης από το 1997 και μετά ο «Δεσμός» με τη βοήθεια του υπουργείου Πολιτισμού και τη συνεργασία της Ελληνικής πρεσβείας στη Γαλλία, ξεκίνησε την Ελληνική συμμετοχή στο ετήσιο σαλόνι βιβλίου (έκθεση βιβλίου)  στο Παρίσι (Salon du Livre de Paris). Στις πέντε μέρες λειτουργίας της έκθεσης το προσωπικό του βιβλιοπωλείου ετοίμαζε και διακινούσε στους 200.000 επισκέπτες, πάνω από 200 βιβλία μεταφρασμένα στα Γαλλικά, παραπάνω από εκατό Ελλήνων συγγραφέων.

Σημαντική ήταν και είναι η συνεισφορά του Γιάννη Μαυροειδάκου στο χώρο της εκπαίδευσης και της ανάδειξης της ελληνικής γλώσσας, αφού σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο εντός του βιβλιοπωλείου παραδίδονται μαθήματα νέων Ελληνικών σε Γάλλους που ενδιαφέρονται να μυηθούν και να γνωρίσουν τη μεγαλοπρέπεια του ελληνικού πολιτισμού και την πλούσια γλώσσα μας. Πέρα από τη διδασκαλία, τις εκδηλώσεις και τις μεταφράσεις  ο Δεσμός προωθούσε και βιβλία μεταφρασμένα από την αρχαιότητα έως σήμερα, λεξικά, μεθόδους εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, χάρτες και τουριστικούς οδηγούς. 

Το έργο του Δεσμού δεν σταματά εδώ βέβαια, αφού και στον τομέα των εκδόσεων η συμβολή του είναι σημαντική, ειδικά με την έκδοση του Περιοδικού "Δεσμός - Desmos / Le Lien" στη γαλλική και ελληνική γλώσσα. Εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1999. Πλέον μετρά περισσότερους από 400 συνδρομητές, ενώ 300 τεύχη διανέμονται και από άλλα βιβλιοπωλεία. 

Πρόκειται για τη ζωή στην Ελλάδα μέσα από την οπτική πλευρά των Γάλλων και Ελλήνων δημιουργών. Αναφέρονται με παραστατικότητα σε γεωγραφικές περιοχές της χώρας μέσα από κείμενα συγγραφέων καθώς και μικρές μελέτες, άρθρα και αναλύσεις για τη σύγχρονη Ελλάδα. Παρουσιάζεις του περιοδικού γίνονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα στον Δεσμό. 

Η θερμή ανταπόκριση του κόσμου στις δράσεις του Δεσμού, δικαιώνει απόλυτα το όραμα του ιδρυτή κ. Μαυροειδάκου, που όπως είχε πει και ο ίδιος:"Είναι αναμφίβολο ότι μαζί με το βιβλιοπωλείο και τις άλλες εκδόσεις του Δεσμού, το περιοδικό Desmos - Le Lien, δημιούργησε έναν πυρήνα πολιτιστικής δράσης, ιδιαίτερα επωφελή για την παρουσία της Ελληνικής ταυτότητας στην Γαλλία". 

Σ.